Dans denilince aklınıza ilk ne gelir? Ya da genelde müzik dinlerken neden hareket etmek isteriz? Tabii ki herkesin kendine göre farklı bir yorumu olacaktır. Bazı insanlar, hiçbir müziğe ihtiyaç duymadan, içinden geldiği gibi dans etme yeteneğine sahipken bazıları da dinlediği müzik ne olursa olsun ona uygun bir ritim ile dans edebilir. Belki de ilk cümlelerde ortaya atılan sorulara verilebilecek cevabı da burada ortaya koyabilirsiniz. Mesela, dans denilince, aklınıza bir müzik eşliğinde ritmik beden hareketlerinin gelmesi gayet normal. Biraz daha özele inmeye çalışıp farklı bir yönden bakarsanız, genelde müzik ve dans gösterilerinin ardında bir çeşit dinsel ritüel veya topluma mal olmuş sosyal bir olgunun anlatılmaya çalışıldığını da görebilirsiniz. Bu türlü etnik danslar, içinden çıktığı kültürün özelliklerini vurgulamaya çalışarak, gezginleri her zaman etkilemeyi başarırlar.
Değişik kültürel danslara sahip kimlikler içinde, Güney Amerika’da bulunan Kolombiya ve Brezilya ile Afrika’da bulunan Fildişi Sahili Cumhuriyeti, Kenya ve Tanzanya’yı gezmek istediğiniz yerlerin arasına alabilirsiniz. Böyle farklı kültürlerin, dans ile vücut bulmuş ifade biçimleri arasında, mutlaka sizlerin de kendinden bir parça bulabileceği bir tanesi vardır. Buyrun sizler için derlenmiş, karşı koyulmaz müzikleri ile farklı bir deneyim oluşturan etnik dans gösterileri arasında bir yolculuğa…
Kolombiya’nın Karayip Kıyılarında Kur Yapmak: Kumbiya
Ortaya ilk olarak erkek ve kadınların birbirine kur yapma amacıyla çıktığı bilinen Kumbiya (Cumbia), Kolombiya’nın yerel dansıdır. İlerleyen zamanlarda, Afrika ve Avrupa enstrümanları ve ezgileri ile karışıma uğrayarak zenginleştiği söylenebilir. Ve işte doğru tahmin: Aşk ve şehvet… Dans sırasında baskın duygunun, karşı cinsi etkilemek için ortaya konulan şehvet duygusu olduğunu tahmin edebilirsiniz. Kökeni hakkında çeşitli söylemler olsa da siz yine hafızanızın bir kenarına şehir olarak Kartagena (Cartagena) adını yazabilirsiniz. Ancak daha genel anlamda bu dans ile özdeşleşen bölgenin Karayip Kıyıları olduğunu söylemek daha doğru olabilir.
Güçlü ve Çığırtkan: Frevo
Rio Karnavalı ile özdeşleşen Frevo, Brezilya’ ya özgü bir dans stilidir. Daha dar bir çerçeve çizmek isterseniz de ülkenin Pernambuco Eyaleti’nin Recife şehrine bir göz atabilirsiniz. Karnaval denilince aklınıza çılgın bir eğlence gelebilir. Üstüne bir de hareketli bir ritim çaldığında kanınızın kaynadığını hissediyorsanız o zaman Frevo tam size göre. Dahası Frevo’nun kelime olarak “kaynamak” anlamına geldiği veya oradan türediği ilginizi çekebilir. Peki bu dansın savaşçı bir özelliği olduğunu bilmek ister miydiniz? Bu stilin karakteristik özelliği olan hızlı ve güçlü vuruşlar, geleneksel olarak karnavallarda, ordu bandolarının çekişmesi ile hayat bulmuş. Kısa bir tasvir isterseniz; bir alayın ilerlerken çevresine yaydığı tempolu müziği ile beraber, yine Brezilya’ya özgü capoeira dövüş sanatının inceliklerini uygulayan cesur adamların, toplanan kalabalığı etkileyerek önden yolu açtığını bir düşünün….
Ritmik Doğaçlama: Zaouli Maske Dansı
İsmini, yerel söylencelere göre, çok güzel bir kızdan alan bu dans şeklinde belki de en belirgin özellik ayak hareketleri. Hızlı bir ritimde vuran davul ve üflemeli çalgı ile birlikte adeta göz ile takip edilemeyen kıvrak ayak hareketleri sizi büyülüyor. Bir maske takılarak gerçekleştirilen dansın kökeninde, gece tarladan gelen insanların ay ışığında dans ederek sosyalleşmesi yatıyor. Fildişi Sahili Cumhuriyeti’nde yaşayan Guro insanlarına özgü dansta, paragrafın başında bahsedilen kız, Djela’nın kızı Zaouli diye anılıyor. Müziğe kendinizi bırakmak ve tam anlamı ile doğaçlama yapmak size bir şey ifade ediyor mu?
Yetişkinliğe Adım Atmak: Adumu Dansı
Adumu ise Kenya stepleri ve kuzey Tanzanya bölgesinde yaşayan Maasai kabilesine özgü bir dans. Birçok tören çeşidinde kullanılan dans sırasında en yükseğe en zarif şekilde zıplamak gerekiyor. Mesela usta bir savaşçı olmadan önce yapılan Eunoto törenlerinde, Adumu dansı sayesinde ne kadar atik ve çevik olduğunu gösterebilen gençler, 10 gün süren bu etkinlik sonrasında artık kendilerine bir eş seçebiliyorlar. Ne kadar güzel ve renkli bir dünyadayız. Hayatın renklerinden biri olan dans etmek, burada da bir insanın hayatındaki dönüm notasını hafızalara kazıyan bir ifadeye dönüşmüş değil mi?
Gezgin ruhlu insanların vazgeçilmez deneyimlerinden bir tanesi olan, bu farklı etnik dansların arasına şimdiye kadar hiç bilinmeyen yenileri eklenir mi bilinmez. Ama kim bilir, belki de kendinizi bir sonraki tatil sırasında, farklı duygular içerisinde böyle bir dans gösterisini yerinde ve ön sıradan izliyor bulabilirsiniz.
