Kuzey Işıkları Nasıl Oluşur?

Aurora Borealis deyince pek bir anlamlı olmayan Kuzey Işıkları’nı anlatmadan önce ikiz kardeşlerin daha az popüler çocuğu ile başlamak isterim yazıma.

Bu Aurora’lara Güney Kutbu’nda da rastlanıyor, onlara da Aurora Australis deniliyor. Yani Tazmanya ve Yeni Zelanda gibi ülkelerde de görülebiliyor ama Kuzey’deki ışıklara ulaşım çok daha kolay ve ışıkları yakalayabileceğiniz yer seçeneği fazla olduğundan, sıklıkla Kuzey Kutup Dairesi içinde kalan ülkeler tercih ediliyor. Bu nedenle biz de burada özellikle Kuzey Işıkları’na değineceğiz. Ama güneye de el sallamak, selam vermek istedim.

Tanzmanya’nın hakkını yedirmem efendim, yedirmem.

Gelelim yıldıza, bu yıldız ki binlerce senedir adından bahsettiriyor, her zaman göstermediği güzel yüzünü görebileceğiniz zamanlar hakkında onlarca yazının arasından bir sıyrılma metodu olarak şansınızı artıracak şeyler önereceğim.

Kutup bölgelerinde karanlık gökyüzünde ortaya çıkan ve beklenmedik bir şekilde kaybolan gizemli ışıklar, gözünüzle görebileceğiniz en muhteşem doğa olaylarından biri. Öyle ki yüzyıllar boyunca insanları büyüleyen; fakat bir yandan da merak çeken bu hareketli ışık hüzmeleri, bilim bu işe el atmadan ve neler olup bittiğini anlamaya koyulmadan önce de çok sayıda efsaneye konu olmuş. Olmaz mı?

Işıkları doğrudan dinle ilişkilendiren Eskimo kabilelerinin çoğu, bu ışıkların ruhları cennete ulaştıran bir geçit olduğuna inanırken bir diğer kısmı ölüm mesajı olarak düşünmüş, İskandinav mitolojisinde Kuzey Işıkları’nın aslında Valkyrielerin atlarıyla uçarken zırhlarından gökyüzüne yayılan ışıklar olduğu kabul ediliyormuş. Bir aracın ardından ışığın olabileceğini bulan Vikingler’in neden başarılı olduğunu anlamak zor olmasa gerek.

Her mitoloji farklı bir bakış açısıyla üretmiş, üretmiş, üretmiş. Ama ışıklar öyle görkemli ki hak ediyor.

Peki neden oluşuyor, görme ihtimalimizi nasıl artırırız?

Bir yazı tura, bir tek mi çift mi, bir şans mı her şey?

1-Güneş’te Meydana Gelen Aktivitenin Yoğunluğu

Kısaca açıklamaya çalışırsak Kuzey Işıkları’nı oluşturan şey, Güneş’te meydana gelen patlamalarla yayılan elektrik yüklü parçacıkların, atmosferimizdeki gazlarla girdiği tepkime. Güneşteki patlamadan savrulan parçacıklar dünyaya girince manyetik alanların etkisi ile Kuzey ve Güney Kutbu’na doğru çekiliyorlar. Aurora’yı dünyanın kuzey ve güney kısımlarında görmemizin sebebi de bu. Özetle güneşteki aktivitenin yoğunluğu – yani güneş rüzgarının ne kadar yoğun ve hızlı olduğu – Kuzey Işıkları’nın ne kadar görülebilir olduğunu belirliyor.

Güneş’teki aktivitenin çok yoğun olduğu günler de oluyor, hiç yoğun olmadığı günler de… Güneş’te olan biteni takip ederek Aurora durumunu öngören uygulamalar var. Hepsinden az sonra bahsedeceğim. Ama uygulamalar da bu konuda şansınızı artırmıyor, sadece bilgi hakimiyetini artırıyor diyebiliriz.

Güneşten savrulan parçacıklar, Dünya’ya ortalama 4 günde ulaştığından ışıkların ne yoğunlukta olacağı sadece 4 günlük tahminlerle verilebiliyor ama en doğru tahmin günlük tahminler oluyor. Yani Kuzey Işıkları’nı görmek için aylar öncesinden plan yaptığınızda, yazı-tura atmış oluyorsunuz.

Peki siz gittiniz mi? Yazı mı Tura mı?

2-Gökyüzünün durumu

Kuzey ışıkları, açık bir gökyüzü ile doğru orantılı diyebiliriz. Yani 1’de bahsettiğimiz durum olsa bile gökyüzü eğer bulutlu ise şansınıza küsmek lazım. Bu duruma Norveç’te sıkça rastlanıyor. Çünkü yüksek Norveç Dağları, okyanusun üzerinden gelen bulutları tutarak şehrin üzerinde hapsediyor. Biraz bizim Karadeniz’deki bol yağışın sebebi gibi. Bu da Kuzey Işıkları’nı görme şansınızı azaltıyor.

Özetle Kuzey Işıkları’nı görmek için açık bir gökyüzüne ve Güneş’te meydana gelen aktivitenin yoğun olmasına ihtiyaç var.

3- Kapatın ışıkları ’IŞIK KİRLİLİĞİ”

Ne kadar karanlık o kadar çok görü, tabii bir mantis karidesi görüşüne sahip değilseniz. Ya da evcil bir karidesiniz size gördüklerini anlatmıyorsa. Otellerden, şehirlerden uzak izole az ışıklı bir ortam. İşte şimdi bir yazı turadan fazlasına sahipsiniz. En kötü temiz havanın keyfi, az teknoloji mutlu etmiştir ne de olsa.

4- Dolunaydan kaçının

Bunu genel olarak tavsiye ediyorum. Dolunay, beni olumsuz etkiliyor ama bunun dışında da gökyüzündeki ışığın fazlalığı da görüyü azaltıyor. Bu sebeple ayın evrelerini takip edip ayın en makul zamanı tercih edilmeli.

5- Zaman ayırın ama yine de göremezseniz kuzeye dönün.

Açık bir kuzey gönünümü mis gibi olur ve kalışınız 1-2 günden fazla olursa bu muhteşem olaya tanıklık etme ihtimaliniz artacaktır.

Bir de nerelerde görülüyor bilgisi verelim yazımızın sonunda.

Kuzey Işıkları Nerelerde Görülüyor

Kuzey Işıkları’nı görmek için en uygun yerler; Aurora Ovali denilen yay içinde kalan ülkelerin Kuzey Kutbu’na yakın kesimleri: